شاید طراحی لوگو اولین اقدام برای یک کس بوکار نباشد اما بعد از انتخاب اسم برند از اولین قدم ها است. برای طراحی لوگو از یک گرافیست کمک گرفته میشود. گرافیست کسی است که در این رشته تخصص دارد و هر انتخاب را درست و با دلیل و منطق انجام میدهد. در یک لوگو عناصر زیادی وجود ندارند، پس هر کدام از این انتخابها باید بهترین انتخاب و به جا باشد تا لوگو را به هدفش برساند. البته منظور از عناصر کم در لوگو شلوغی و مختصر بودن آن نیست، بلکه منظور میزان قدرت بیان آن است.
با در نظر گرفتن اینکه طراحی لوگو یک هنر محسوب میشود و هر اثر هنری باید در دوره‌ی خود، با معیارهای زمانه ی خود سنجیده شود، معیارهای معاصر طبیعتاً در طراحی لوگو نقش مهمی دارند. حین تولید این اثر باید به مؤلفه های موجود در جامعه و استانداردها و نیاز بازار توجه کرد. این معیارها می‌توانند رویکرد آرمها را تحت تأثیر قرار دهند اما در ماهیت وجودی آنها دست نمی‌برند.
اولین مرحله، مشاوره
ابتدا برای سفارش یک طراحی لوگو، یک جلسه مشاوره با گرافیست در نظر گرفته میشود. امکان دارد یک گرافیست در زمینه‌ی کاری مشتری کنونیاش تخصصی نداشته باشد و در این شرایط نیاز دارد که با محیط کاری و رشته‌ی آن مشتری آشنا شود. در این جلسه باید کسب‌وکار معرفی شود و به سوالاتی مانند این پروژه در چه زمینه‌ای تعریف شده است؟ مهم ترین ابزار این پروژه چیست؟ دیگر رقیبان چه کسانی هستند؟ پاسخ داده شود. گرافیست فقط با کسب چنین اطلاعاتی است که با زمینه ی کاری و محتوای پروژه آشنا میشود تا بتواند بر اساس آنها لوگوی مناسب و درخور را تولید کند. به طور مثال اگر نیاز باشد که لوگوی کاملاً متفاوت از سایر رقبا طراحی شود، گرافیست باید قبل از انجام هرگونه طراحی، نمونه‌های پیشین و موجود را دیده باشد. به بیان دیگر ممکن است ایدهای که به ذهنش میرسد ناب و یگانه نباشد و پیش از این رقبای زیادی آن آرم را انتخاب کرده باشند. پس برای جلوگیری از این اتلاف وقت و انرژِی باید نمونه‌های موجود و پیشین را بررسی کند.
ابزاری که گرافیست برای تولید یک لوگوی مناسب دارد چیزی جز رنگها و اشکال و ریتم قرارگیری آنها کنار هم نیستند، البته نوشتار را هم در لوگو به صورت شکل در نظر میگیریم. ساخت بصری این فرمها باید متناسب با زمینه‌ی کاری مورد نظر باشد و عناصر انتخابی این ساختها باید با محتوای کار مرتبط باشند. به طور مثال هر رنگ در هنرهای تجسمی معنای خود را دارد و ممکن است یک رنگ به خصوص به دلیل معنای خود، ارتباط بیشتری با موضوع و در نتیجه بیان بیشتری نسبت به مفهوم مورد نظر داشته باشد.
همهی لوگوها در طول زمان رو به پیشرفت حرکت کرده‌اند و تغییراتی جزئی و کلی داشته‌اند اما این به این معنا نیست که در ساخت اولین لوگو لازم نیست دقت کافی را به خرج داد. لوگو باید در همهی زمانها با معنی و قابل استفاده باشد و محدود به دوران خاصی نباشد. یکی از مهمترین عوامل معرفی کنندهی یک تجارت یا پروژه یا رویداد، لوگوی آن است. مخاطبان باید با آن لوگو ارتباط برقرار کنند و آن را بشناسند تا میان دیگر لوگوها آن را تشخیص دهند. البته که نقطه نظر مدیر پروژه هم اگر در راستای هویت به خصوص پروژه باشد، میتواند این هویت را تقویت کند.
مرحله ی دوم، کسب اطلاعات اختصاصی در مورد پروژه
گرافیست مانند بقیه ی کارکنان یک کسب وکار محسوب میشود. او هم باید برابر با بقیهی اعضا در جریان چگونگی شکل‌گیری، تصمیمات و اهداف کسب‌وکار باشد. در این صحبتها تمرکز روی مشتری است و باید پاسخ سوالاتی مانند هدف این پروژه چیست؟ آرمان این پروژه چیست؟ کارکنان و مدیران این پروژه درباره‌ی خود چه فکری میکنند؟ مخاطبان این محصول چه کسانی هستند؟ محصولات چه ویژگی منحصر به فردی دارند؟ شعار پروژه چیست؟ روش متمایز مشتری از دیگر رقبا چیست؟ پیدا شود.
مرحله ی سوم، اتود زدن
اتود به معنای طراحی اولیه قبل از اجرای اصلی معنا میشود. با تکیه بر اطلاعات به دست آمده از محیط کاری، عملکرد، آرمان‌ها و اطلاعاتی که پیش از این ذکر شد، گرافیست اتود میزند تا آنچه را که دریافت کرده به شکل مختصر و مفید به تصویر بکشد. این مرحله با بارش فکری گرافیست همراه است تا تمام ایدهها به روی صفحه بیایند و قابلیت و پتانسیل‌های هرکدامشان بررسی شود. این انتخابها تک به تک بررسی میشوند تا طراح بتواند روی رشد و تغییر آن با مشتری بحث کند و با هم به نقطهی مشترکی برسند. دلیل دیگر اتود زدن این است که چند گزینه برای انتخاب وجود داشته باشد و دامنه‌ی گستردهتری از انتقال اطلاعات بین مشتری و گرافیست اتفاق بیفتد. هر چقدر اطلاعات بیشتری به اشتراک گذاشته شود و دیالوگهای بیشتری بین این دو طرف برقرار شود، احتمال اینکه طرح در مرحلهی بازنگری تغییری اساسی کند کمتر است.
مرحله ی چهارم، پیش تولید طرح
در مرحلهی پیش تولید طرح، بر اساس اتود منتخب توسط مشتری، باز هم تمام امکانات بررسی میشود تا همهی گزینهها قابل دسترس باشند. به طور مثال فونت نوشتهها، یا سایز عناصر یا ترکیب رنگها یکی از این گزینهها هستند. احتمال اینکه پیش از طراحی لوگو، هویت بصری پیشساختهای از پروژه درست شده باشد وجود دارد. به طور مثال ممکن است رنگ خاصی برای پروژه مهم باشد یا از آن رنگ برای طراحیهای دیگری پیش از این استفاده شده باشد. برای حفظ هویت بصری ساخته شده و شناخته شده توسط مشتریان، گرافیست این انتخاب را دارد که از همان هویت پیش ساخته در لوگوی جدید استفاده کند.
طیف تغییرات در این مرحله فقط شامل عناصر بصری میشوند و مفاهیم و معناها شکل گرفتهاند. در صورت درخواست تغییر مفاهیم، آرم به مرحله ی اول برمیگردد و راه دوباره از ابتدا باید طی شود. از وظایف مدیر پروژه، انتقال آرمان‌ها و اهداف و برنامه‌های پروژه در طول روند این موضوع است. در طول این مراحل گرافیست موظف است از مدیر پروژه بازخوردهای مورد نیاز را دریافت کند و تا انتهای مرحله ی چهارم باید خواست دقیق مشتری از گرافیست مشخص شود و گفتوگوها به نتیجه برسد. مشتری اطلاعات مورد نیاز و مشورتها را به گرافیست میدهد اما نهایتاً گرافیست است که تخصص و علم طراحی لوگو را دارد و با دلیل و منطق انتخابها را کنار هم میچیند. اگر مرحله ی اتودزنی با همکاری بیشتر دو طرف انجام شود، مرحلهی بعد فقط شامل یک بازنگری و اصلاحات جزئی است.
مرحله ی پنجم، بازنگری
در این مرحله گرافیست با یک پرسپکتیو و دید جدید سعی میکند به تمام مراحل نگاهی خلاصه داشته باشد. نهایتاً تغییراتی جزئی برای بینقص شدن لوگو اتفاق میافتد. در این مرحله طبیعتاً با مشورت با مشتری تصمیم نهایی مشخص میشود.
مرحله ی ششم، مشخص شدن خروجی
بر اساس میزان پیچیدگی و گستردگی پروژه، لوگو استفاده‌های گوناگونی پیدا میکند. بستر نمایش و عرضه ی لوگو میتواند از تابلوی فروشگاه تا کارت ویزیت تا سربرگ تا اپلیکیشن و گزینه‌های دیگر تغییر کند. هر کدام از این بسترهای نمایش فایل خروجی مختص به خود را لازم دارند و این نیاز به ارتباط مستمر با گرافیست دارد تا فایل مناسب تحویل داده شود.
لوگوی جدید، شروع جدید
در بعضی مواقع یک لوگوی جدید به معنای یک شروع تازه برای پروژه محسوب میشود. ممکن است لوگوی سازمانها و کسبوکارهای مطرح و موفق بسیار ساده به نظر ما برسند اما این به این معنی نیست که فکر و تلاشی پشت این لوگوها وجود ندارد. ساخت هر لوگو نیازمند وقت و هزینه و انرژی است و در نهایت این هزینه‌های مادی و معنوی منجر به یک پروژه‌ی موفق میشود. چرا که از عوامل مؤثر در موفقیت و مطرح شدن هر کسب‌وکاری مخصوصاً در دنیای تصویری امروز، داشتن یک لوگوی مناسب و جذاب است که در ذهن مخاطبان باقی بماند.