نکات مهم در طراحی بسته بندی ؛ یک مارکتینگ پنهان

طراحی بسته­ بندی، اولین برخورد فرد با محتویات یا محصولات است. این محتوا می‌­تواند شامل یک نامه اداری، یک بسته هدیه یا یک محصول روی قفسه فروشگاه باشد. برای همه محصولات بسته بندی به خصوصی طراحی نمی­شود. به این معنا که بسته بندی‌­های موجود، برای هر محتوایی مورد استفاده قرار می­‌گیرند. اما محتواهایی نیز هستند که به شکل دقیق­تری ارائه می­‌شوند. به طور مثال نامه­‌های اداری یک کسب و کار، در پاکت نامه طراحی شده توسط تیم همان کسب و کار ارائه می­شود. حال این نامه حاوی تبریک باشد، یا پروموشن مشتری یا نامه رسمی اداری. به هر حال نامه با هویت پاکت آن -که بسته­ بندی طراحی شد­ه‌اش به حساب می‌­آید- شناخته می‌­شود. همانطور که هر یک از محصولات یک کمپانی در شکل و شمایلی یونیفرم و با هویت تجاری خود وارد بازار می­شوند.

گفته شد محتویاتی نیز هستند که بسته بندی­‌های طراحی شده مخصوص خود را دارند؛ چرا که از این نوع بسته­‌بندی هدف به خصوصی را دنبال می­‌کنند. این هدف نیز در راستای مارکتینگ تعریف می­‌شود. به این معنا که بسته بندی در کارآمدترین شکل خود طراحی می­شود تا مشتریان را به خود جذب کند. در این حالت بسته­‌بندی صرفا نظم دهی به محصولات یا معرفی و انتقال اطلاعات محتویات نیست؛ بلکه روشی است برای افزایش فروش و یک رسانه محسوب می­شود. بنابراین طراحی بسته‌­بندی در حوزه­ی گرافیک و طراحی صنعتی می­‌گنجد اما در صرف اطلاعات بصری تعریف نشده؛ بلکه رسانه‌­ای است برای انتقال پیام­های تبلیغاتی و تجاری. بسته بندی طبیعی‌­ترین رسانه برای این کار است که مشتری به محصولی که تا کنون نخریده است اهمیت دهد. یک شکل خاص، طرح یا رنگ می­تواند بسته بندی را از دیگر رقبایی که در قفسه­‌های دیگر قرار گرفته­اند جدا و متمایز کند.

پرسش‌­هایی که در طراحی بسته بندی باید پاسخ داده شوند

برای طراحی بسته بندی محصول باید به چندین نکته توجه کرد که در قالب پرسش مطرح می­‌شوند:

چه محصولی در حال بسته بندی شدن است؟

این پرسش­ قرار است در تعیین چگونگی طراحی بسته‌­بندی مفید باشند. به طور مثال اگر محصولی نیاز به بسته‌بندی امن­تر و به خصوصی دارد، یا ابعاد آن خاص است و چاپ و بسته­‌بندی باید به شکل اختصاصی طراحی شود و جعبه‌­های کارتنی ساده جوابگو نیستند، یا محصولی که نباید در معرض آفتاب و رطوبت قرار گیرد و باقی محصولات از این دست.

چه کسی قرار است محصول را بخرد؟

در طراحی بسته بندی محصول طبیعتاً به این دقت می­‌شود که خریداران آن خانم یا آقا هستند، کودکان یا بزرگسالان هستند؟ آیا برای افرادی تهیه شده که دغدغه­‌های زیست محیطی دارند؟ آیا قرار است پیش چشم کسانی قرار بگیرد که متمول محسوب می‌­شوند؟

بسته بندی محصول باید برای قرارگیری پیش چشم مخاطب ایده‌­آل خود طراحی شود. این نکته اهمیت دارد که پرسونای مخاطب مرحله‌­ی قبل از طراحی بسته بندی است.  به طور مثال محصولاتی که برای افراد سالمند طراحی شده‌­اند، باید روی بسته ­بندی خود، اطلاعات را با حروف بزرگ سایز داشته باشند. یا بسته بندی محصولات برای ثروتمندان باید از متریالی باشد که حس لوکس بودن را به آنها منتقل کند.

محصول چگونه خریداری می‌­شود؟

آیا محصولات در قفسه­‌های سوپرمارکت قرار می­‌گیرند و طراحی آنها همه با هم به صورت گروهی مهم است یا نمای قفس‌ه­ای مهم نیست؟ آیا محل فروش محصولات یک فروشگاه یا بوتیک است یا اساساً محصولات به صورت آنلاین خریداری می­‌شوند و قفسه‌­ای وجود ندارد؟ وقتی حرف از قفسه­‌های بزرگ و چیده شدن محصولات کنار هم به میان می‌­آید، طراحی بسته بندی شکل دیگری به خود می­‌گیرد. در این حالت بسته بندی باید به اندازه­‌ی کافی جلب توجه کند تا خریدار به سمت‌اش کشیده شود، در مرحله­ی بعد باید اطلاعات لازم را به مشتری بدهد. به طور مثال ممکن است یک تولیدکننده یک خط تولید را در طعم‌­ها یا اسانس‌­های متفاوت دنبال کند؛ در این حالت بسته‌­بندی محصول به شکلی واحد و مشابه، با جزئیات متفاوت طراحی می­‌شود تا مخاطب متوجه شود که همه این محصولات برای یک کمپانی هستند.

بازنمایی برند در بسته بندی

بسته بندی، کل یک برند را بازنمایی می­‌کند؛ بنابراین بسته بندی و برند باید به همدیگر گره خورده باشند. لوگو برند، رنگ­ها و فونت­ها، عواملی هستند که علاوه بر انتقال اطلاعات، از هویت بصری برند نشأت می‌­گیرند و نماینده­‌ی برند هستند. ممکن است یک بسته بندی به اجبار در تنوع رنگی متفاوتی طراحی و تولید شود تا با محتویات درون جعبه خود هماهنگی داشته باشد. همچنین که اساساً رنگ معرف محتویات درون بسته بندی است. به طور مثال اگر از رنگ لیمویی برای یک ماده خوراکی با طعم شیرین استفاده شود، طراحی بسته­ بندی مخاطبان را گیج و ناراضی کرده است.

شکل فیزیکی نهایی بسته بندی

در این قسمت،

• امنیت محتویات درون بسته ­بندی
• اهداف و خواسته­‌های تولیدکننده
• محدودیت های تولید
• مواد اولیه
• وزن بسته بندی
• طول عمر بسته بندی
• ویژگی­های خاص بدنه مانند لایه محافظ ماوراءبنفش یا مهرهای خاص روی بسته بندی
• ویژگی­‌های پرینتری که برای پرینت بسته بندی مد نظر است

مدنظر هستند.

طراحی بسته بندی و مارکتینگ

تبلیغات و مارکتینگ با بسته بندی، نام Packvertising را به خود گرفته است و معمولاً در زیر مجموعه طراحی قرار می­گیرد. طراحی بسته بندی ارتباط میان فرم، ساختار، متریال، رنگ­ها، تصویر، تایپوگرافی و اطلاعاتی است که ترکیب همگی آنها، یک محصول را با مارکتینگ سازگار می­‌کند. برای ساده بیان کردن چنین قصدی، می­‌توان آن را اینطور بیان کرد که بسته بندی

• با یک پرسونای مخاطبی که به خوبی تعریف شده سازگار باشد
• نکات اختصاصی محصول فروشی را بیان کند
• با هویت تجاری برند ارتباط بگیرد

در واقع هنگامی که بسته بندی محصول احساسی را درون مخاطب ایجاد کند، مخاطبان به آن واکنش نشان می‌دهند. در مبحث طراحی بسته بندی و مارکتینگ، بیدار کردن احساسات محور اصلی است.