تعریف عکاسی فشن و مد چیست؟
به شکلی ساده می‌توان عکاسی مد و فشن را شکلی از عکاسی تبلیغاتی معرفی کرد که سعی در معرفی و نشان دادن انواع پوشاک و اکسسوارها دارد و هم لباس‌ها، کیف و کفش، عطرها و اکسسوری‌های برتر، تک و فوق‌العاده عالی را معرفی میکند و هم آنهایی را که به تولید انبوه می‌رسند. معمولاً هدف چنین عکس‌هایی در قالب سندیت دادن به محصولات تولیدشده یا فروش آنها تعریف می‌شود. عکاسی فشن و مد به دنبال انتقال فشن یا یک سبک زندگی به روز و رواج دادن آن است. این خصوصیت است که عکاسی فشن و مد را میان گستره‌ی بالایی از تنوع، رویکرد، استایل و محتوای عکاسی متمایز میکند.
عکاسی مد و فشن می‌تواند به نوعی زودگذر، تجاری و سبک‌سرانه تعبیر شود که اهمیت آن را زیر سؤال می‌برد. اما واقعیت این است که این شکل از عکاسی، تعدادی از خلاقانه‌ترین، مورد علاقه‌ترین و جامعه‌شناسانه‌ترین شکل مستندات را از انواع پوشاک تهیه میکند. همین آثار عکاسی در نهایت هنگامی که پیش چشم افراد دیگر قرار بگیرند احساسات مخاطبان را برانگیخته، باعث همگرایی آنها شده، نگرش آنها را در دست گرفته و سلیقه‌ی زمانه‌ی خود را مشخص می‌کنند. به این ترتیب عادلانه و هوشمندانه نیست که به عکسهای فشن و مد فقط به صرف عکسهای ثبت شده و مستند از پوشاک تولیدشده نگاه کنیم. بلکه عکسهای فشن و مد بازتاب نگرش جامعه‌ی خود بوده و متقابلاً روی نگرش جامعه تأثیر می‌گذارد، چرا که جنبه‌ای روانشناسانه و جامعه‌شناسانه دارد. همچنین که این عکس‌ها بازتابی از تصاویر مردان و زنان از خودشان است و شامل رویاها، خواسته‌ها، تصورشان از خود، ارزش‌ها و علایقشان نیز می‌شود.
انواع عکاسی فشن و مد
شاید دسته‌بندی انواع برای این شکل از عکاسی به یک دسته‌بندی مدون و شسته رفته نرسد. انواع متنوع و مختلفی برای عکاسی مد و فشن تعریف می‌شود که در قالب تنوع اهداف، محل نمایش و نحوه‌ی عکاسی تعریف می‌شود.
در ادامه مثال‌های محدود اما متنوعی برای عکاسی مد و فشن آورده خواهند شد.
- عکاسی فشن خیابانی : در این حالت، عکاسی در فضای باز و اکثراً در محیط خیابان انجام می‌شود. در نورپردازی این عکسهای نور طبیعی خورشید یا نور محیط غالب است اما عکاس کاملاً جایز است بسته به تصمیم خود از نورها و فلاش‌های استودیویی هم برای بهتر کردن کار خود کمک بگیرد.
- عکاسی های فشن (high fashion) : این دسته از عکاسی مد و فشن در انحصار برندهای برتر و شاخص است. پشت این عکسهای مد و فشن یک تیم حرفه‌ای قرار دارد که همگی از سیاست‌های تبلیغاتی و هویت برند پیروی می‌کنند.
- عکاسی ادیتوریال (editorial) : که باز هم نتیجه‌ی همکاری تیمی از میکاپ آرتیست‌ها یا آرایشگران صورت، آرایشگران مو، عکاس، بعضاً کارگردان و مدلهای حرفه‌ای است. مرز میان این نوع و نوع قبلی واضح نیست، اما هر برند نوپایی می‌تواند یک تیم حرفه‌ای را برای عکاسی فشن و مد خود به کار بگیرد. که البته در این حالت سیاست‌های برند احتمالاً مدام پویا و در حال تغییر است و نمی‌تواند تصویر ثابتی از آن را در عکس فشن و مد اثبات کند.
- عکاسی فشن و مد برای کاتالوگ : همانطور که از اسمش برمی‌آید، این شکل از عکاسی مد و فشن تنها برای ارائه در کاتالوگ محصولات انجام می‌شود. در راستای توصیف چنین عکس‌هایی باید گفت که در پس‌زمینه‌های ساده و معمولاً روشن عکاسی می‌شوند تا هیچ عامل مزاحمی درون خود نداشته باشند که منجر به پرت کردن حواس بیننده شود. این عکس‌ها تمام و کمال در خدمت معرفی محصول هستند و برای معرفی یک خط تولید طراحی شده اند.
تفاوت عکسهای فشن کاتالوگی با عکسهای صنعتی این است که در عکسهای کاتالوگی تنخور کامل لباس نشان داده می‌شود بنابراین علاوه بر لباس و اکسسواری‌ها، انسان هم عضوی جدانشدنی از عکاسی مد و فشن کاتالوگی است. دومین تفاوت نیز به پوزهای مدلهای زنده و میمیک یا حالت چهره‌ی آنها باز می‌گردد. در این عکس‌ها، مدلهای زنده با پوزهایی از قبل تعیین‌شده و با حالاتی شاد و سالم و سرزنده نشان داده می‌شوند و توجه خود را با حرکت اعضای بدن یا پوزها؛ به لباس معطوف می‌دارند. حال آنکه در عکاسی صنعتی بنا است همه چیز رئال و در حقیقی‌ترین حالت خود باشد، بدون عنصری -شامل حالت، احساس و جسمی- مازاد و اضافه. - عکاسی برای لوک بوک (look book) یک طراح: لوک بوک یک طراح، نمونه‌های طراحی شدهی یک طراح لباس است که به شکل عکس درآمده است. در واقع محصول نهایی طراحی‌ها به شکل یک مجموعه عکس درخواهند آمد تا بخشی از پرتفولیوی طراح را تشکیل دهند یا طراح لباس برای معرفی نمونه‌کارهای خود از آنها استفاده کند. معمولاً این نمونه لباس‌ها نمونه‌های اولیه محسوب می‌شوند و بودجه‌ی بالایی برای آنها اختصاص داده نمی‌شود. بنابراین پروژه‌ی عکاسی آنها نیز سنگین نیست و از مدلهای حرفه‌ای یا تیم آرایشگران حرفه‌ای با دستمزد بالا نیز کمک گرفته نمی‌شود.
- عکاسی از runway: این کلمه به معنای سن یا جایگاهی است که به هدف نمایش یک محصول، مدلهای زنده یا بازیگران روی آن پیش چشم بازدیدکنندگان و حضار راه می‌روند.
یکی دیگر از انواع تقسیم‌بندی عکسهای مد و فشن را می‌توان در قالب عکس رئال و سورئال تعریف کرد که در تاریخ این گرایش از عکاسی هم معنادار هستند. در حقیقت در طول تاریخ عکاسی فشن، تا زمانی درازمدت؛ همه‌ی عکسهای فشن به شکلی کلاسیک و بسیار اصولی خلق می‌شدند. وارد شدن به دنیای عکس غیر آرمانی، خلق عکس محو و غیر فریز شده و دابل اکسپوژرها باعث شد عکس فشن وارد دنیای جدید شده و از چارچوب خشک قبلی خارج شود. در حقیقت جنبش‌های هنری در پاریس و جنبه‌های فانتزی، رویاگونه و اسرارآمیز سورئال روی عکاسی مد و فشن هم اثر گذاشتند. بنابراین تمام شگردهای عکاسانه و تجربیای که عکاسان در سراسر دنیا در حال تجربه کردن آنها بودند، روی عکاسی فشن هم پیاده شد. به این ترتیب خود صرف محصول یا پوشاک نبود که عکس را ارزشمند می‌کرد، بلکه خود عکس هنری بود که به محصول و پوشاک ارزش می‌بخشید.
چه وسیله‌ای در نورپردازی در عکاسی فشن و مد در اولویت است؟
یکی از ابزارهای مهم نورپردازی در عکاسی فشن و مد، بیوتی دیش یا beauty dish است. بیوتی دیش یک وسیله‌ی شکل‌دهنده‌ی نور است که روی منبع اصلی نور قرار گرفته و شدت، کیفیت و کنتراست نور را تغییر می‌دهد. بیوتی دیش نور متمرکزتری را به چهره می‌تاباند و وسیله‌ای مناسب برای پرتره است.
از آنجایی که در عکاسی مد و فشن علاوه بر خود محصول، چهره‌ی مدلهای زنده هم مهم هستند، از ابزارهایی استفاده می‌شود که نور نرم یا سافتی را به چهره بتابانند. مانند انواع چتر یا سافت باکس‌ها. نور نرم، سایه‌های بسیار نرمی دارد که در واقع بیشتر از آنکه بخواهند سایه باشند، نیم‌سایه محسوب می‌شوند. البته که بسته به هدف عکس و حسی که قرار است به بیننده منتقل شود، عکاس فشن می‌تواند از نورهای hard کمک بگیرد تا سایه‌های تندتری ایجاد شوند و کنتراست نوری عکس بالا رود. این انتخاب به تصمیمات دراماتیک بودن یا نبودن عکس نهایی بازمی‌گردد.
معیارهای انتخاب مدل در عکاسی مد و فشن
یکی از کلیدی‌ترین معیارهای انتخاب مدل حرفه‌ای برای عکاسی مد و فشن، راحت بودن او با دوربین است. بسیاری از افراد نمی‌توانند جلوی دوربین راحت باشند و بدن منقبضی دارند. این حالت هنگامی که دوربین از روی آنها برداشته شود از بین می‌رود و آنها دوباره احساس راحتی می‌کنند، چرا که کسی در حال تماشا و ثبت آنها نیست. بنابراین برای مدلینگ، افرادی انتخاب می‌شوند که بلد باشند جلوی دوربین چگونه رفتار کنند. بسیاری از پوزها توسط عکاس به مدلهای زنده داده می‌شود اما در بسیاری مواقع هم خود مدل است که با سرعت و به ترتیب پوزهای مختلفی به خود می‌گیرد تا عکاسی شود.
چه عکسی را یک عکس فشن حرفه‌ای می‌دانیم و ویژگی‌های آن چیست؟
پیش از این گفته شد که عکس فشن نماینده‌ی سلیقه‌ی برهه‌ای خاص از یک جامعه است و هم نگرش افراد جامعه را بازتاب می‌دهد و هم متقابلاً روی آن اثر می‌گذارد. بنابراین یکی از ویژگی‌های عکس فشن موفق، تحریک کردن افراد برای دنبال کردن محصولات درون عکس است. به این ویژگی‌ها در ادامه به عنوان توصیه‌هایی مختصر پرداخته می‌شود:
- ایجاد کردن یک کانسپت، یک مود بورد (mood board) یا جریان فکری غالب برای پیروی از آن: افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند، دقیقاً می‌دانند از یک فریم عکس فشن چه چیزی می‌خواهند. آنها معمولاً تیم حرفه‌ای خود را دارند و یک عکاس فشن به سادگی عضوی از یک تیم به حساب می‌آید. بنابراین یک کانسپت شاکله‌ی فکری مادری است که تمام تصمیمات و متغیرها حول محور آن تنظیم می‌شوند. این کار هم کار اعضای تیم را آسان‌تر میکند و هم عکس فشن را به هدف خود نزدیکتر می‌سازد.
- ساختن تیم قوی و خلاق
- استفاده از عناصر عکاسانه برای بیان و روایت کردن ماجرای پشت عکس؛ مانند نورپردازی، ترکیب‌بندی و ارجاعات هنری.
- تحت کنترل داشتن همه‌ی عوامل و نسپردن آنها به اتفاق و تصادف
- همراهی با جریان‌های زمانه؛ نه به معنای همرنگ جماعت شدن و از یاد بردن هویت منحصربفرد برند؛ بلکه توجه به خواسته‌ها، نیازها و سلایق مصرف‌کنندگان و جریان محصولاتی که در یک برهه‌ی زمانی ترند شده‌اند.